· Dört Zamanlı Motorların Çalışması
o 1. Zaman: Emme
o 2. Zaman: Sıkıştırma
o 3. Zaman: Ateşleme (İş)
o 4. Zaman: Egzoz
Dört Zamanlı Benzinli Motorların Çalışma Prensipleri
o Emme: Yakıt-hava karışımının silindire alınması.
o Sıkıştırma: Silindire alınan havanın sıkıştırılması
o Ateşleme: Sıkıştırılan yakıt-hava karışımının buji kıvılcımı yardımıyla yakılması.
o Egzoz: Silindir içinde kalan artık gazların dışarıya atılması. Dört zamanlı motorlarda pistonun silindir içerisinde dört hareketinden bir iş elde edilir.
o A.Ö.N. (Alt Ölü Nokta): Pistonun silindir içerisinde inebileceği en alt noktadır.
o Ü.Ö.N. (Üst Ölü Nokta): Pistonun silindir içerisinde çıkabileceği en üst noktadır.
Motorlar çalışma zamanlarına göre iki ve dört zamanlı olmak üzere ikiye ayrılırlar.Günümüzde motorlu Araçlarda genelde 4 zamanlı motorlar kullanılmaktadır.
1. Emme Zamanı: Piston Ü.Ö.N.dan A.Ö.N.ya hareket ederken emme supabı açılır ve silindir içerisine benzin hava karışımı dolar. Piston A. Ö. N.ya indiğinde emme zamanı biter
2. Sıkıştırma Zamanı: Pistonun Ü.Ö.N' ya doğru hareket ederken her iki supap kapalıdır ve benzin hava karışımı sıkıştırılmaya başlar. Piston Ü.Ö.N.ya geldiğinde Sıkıştırma işlemi biter.
3. Ateşleme (İş) Zamanı: Sıkıştırma sonunda sıcaklığı ve basıncı artmış olan karışım, buji kıvılcımıyla ateşlenir ve yanma başlar. Yanma sonunda piston hızla aşağıya itilir ve krank mili döndürülür. Piston A.Ö.N ya indiğinde iş zamanı biter
4. Egzoz zamanı: Piston Ü.Ö N. 'ya çıkarken egzoz supabı açılır ve yanmış gazlar egzozdan dışarı atılır. Bu işlem piston Ü.Ö.N.ya gelene kadar devam der. Bu dört zaman, düzenli olarak aynı şekilde devam eder ve çalışmasını sürdürür. Krank mili dört zamanın sonunda iki tam tur dönmüş olur.
Dört Zamanlı Dizel Motorların Çalışma Prensipleri
1. Emme Zamanı: Silindire temiz havanın alınması
2. Sıkıştırma Zamanı: Silindire alınan havanın sıkıştırılması.
3. Ateşleme Zamanı: Sıkıştırılan havanın üzerine yakıtın enjektörle püskürtülerek yanması.
4. Egzoz Zamanı: Silindir içinde kalan artık gazların dışarıya atılması.
· İki Zamanlı Motorların Çalışması
İki Zamanlı Motorların Çalışma Sıralaması
1.Zaman: Emme - Sıkıştırma
2.Zaman: Ateşleme (İş) – Egzoz
İki Zamanlı Motorların Çalışma Prensipleri
1. Emme-Sıkıştırma: Silindire yakıt-hava karışımının alınması ve sıkıştırılması.
2. Ateşleme-Egzoz: Sıkıştırılan hava-yakıt karışımının ateşlenmesi ve artık gazların dışarıya atılması
İki zamanlı motorlarda emme ve egzoz supapları yoktur. Supapların yerine, silindir duvarında açılmış emme ve egzoz çıkışları vardır. Pistonun Ü.Ö.N. ile A.Ö.N. arasında iki kez hareketi ile Emme - Sıkıştırma- Ateşleme - Egzoz zamanları meydana gelir. Genellikle motosiklet motorları ve küçük su motorları bulunur. Çevrim pistonun iki hareketiyle tamamlanır ve her devirde bir iş elde edilmiş olur. Krank mili bir tur döner.
Benzinli Ve Dizel Motorların Zamanlarına Göre Karşılaştırması
Zaman |
Benzinli |
Dizel |
Emme |
Benzin-Hava karışımı silindire emilir. |
Sadece hava silindir içine emilir. |
Sıkıştırma |
Alınan karışım sıkıştırılır. |
Sadece hava sıkıştırılır ve sıkışan hava
ısınır. |
Ateşleme |
Buji vasıtasıyla yanma olur. |
Enjektörün motorin püskürtmesiyle olur. |
Egzoz |
Egzoz supabı yanmış gazları tahliye eder. |
Egzoz supabı yanmış gazları tahliye eder. |