İlkyardım

İlkyardım:

Ani olarak hastalanan ya da kazaya uğrayan kimseye, tıbbi tedavisi yapılana kadar, olay yerinde ve elde olan imkânlarla yapılan, hayat kurtarıcı girişimlere ilkyardım denir.

İlkyardımcı şunu asla unutmamalıdır ki; yapacağı işlem bir tedavi değildir; çünkü amacımız tedavi değildir ilk yardımdır. Bazı kitaplarda ilk yardım, 3T (tanı- tedavi- taşıma) olarak açıklamaktadır. Ancak bura da geçen ikinci T (tedavi) ifadesi sürücü kurslarında verilen ilkyardım eğitiminde doğru olarak kabul edilemez Bilindiği gibi, tedaviyi sağlıkla ilgili okullarda eğitim alarak meslek sahibi olanlar yapabilirler.

İlkyardımın Amacı:

Kazazedenin hayatını kurtarmak, sakatlıkları ve sağlık durumunun kötüye gitmesini önlemektir.

İlkyardımın İlkeleri:

İlkyardımın üç temel ilkesi vardır.

1. Koruma (Kazazedeyi güvenli bir yere almak.)
2. Kurtarma (Kazazedeyi kurtarmak, değerlendirmek ve hayat kurtarıcı uygulamalar yapmak.)
3. Bildirme (Haber verme ise 112Hızır Acil Servise kısa öz anlaşılır şekilde, kazazedenin durumu, sayısı ve olay yeri adresi verilerek sağlanır).

İlkyardımın Hedefleri:

Acil ilkyardıma muhtaç olanlar belirlenir ve hayat kurtarıcı temel uygulamalara başlanır.

• Solunumun sağlanması
• Kalbin çalıştırılması
• Kanamanın durdurulması
• Şokun engellenmesi
• Yaranın dış etkenlerden korunması
• Uygun pozisyon verilmesi
• Haberleşmenin sağlanması
• Yaralının taşınarak sevk edilmesi

Örneğin, bir otobüs kazasında birçok yaralı var ise, önce soluk almayandan, kalbi çalışmayandan, kanaması olandan başlayarak ilk yardım yapılmalıdır.

İlkyardımın ABC'si:

İlkyardımcı kazazedenin hayati ihtiyaçlarını sağlayarak, hayatta kalmasını sağlayabilir. Hayati ihtiyaçlar A,B,C sembolleri ile ifade edilir.

A: Nefes yolunun açık tutulması.

B: Yeterli solunumun sağlanması

C: Yeterli kan dolaşımının sağlanması, anlamına gelir.

İlkyardım Öncelik Sıralaması:

• Solunum zorluğu çekenler veya solunumu duranlar.
• Kalbi duranlar (kanamalar).
• Şoka girenler.
• Bütün hayati tedbirleri aldıktan sonra kazazede hastaneye sevk edilir. Hastaneye sevk ilkyardımın son aşamasıdır.

Aşamaları:

1. Trafik emniyet önlemlerini almak. Kaza yapan aracın arkasına 150m. geriden görülebilecek şekilde reflektör koyulmalı. Dönemeçte ise ön tarafa da yerleştirilebilir.(Taş, lastik ve ağaç dalı koymak yanlıştır. Orada bırakılabilecekleri ihtimali düşünülürse başka kazalara neden olabilir.) Böylece hem zincirleme kaza önlenerek yeni yaralanmalar da önlenmiş olacak, hem de araçtaki yaralının durumu ikinci darbe ile daha kötüye gitmemiş olacak. İlk yardımcının da güvenliği sağlanmış olacaktır.
2. Yaralıyı tehlikeli yerden güvenli yere almak.
3. Hangi konuda ilkyardım yapılacağına karar vermek ve uygulamak.
4. Haberleşmeyi sağlamak.
5. Hangi yaralının önce taşına cağına karar vermek; gruplamak.
6. Yaralıları taşıyarak sevk etmek.

İlkyardımcının Özellikleri:

Yaşamak bir insan hakkı, yaşatmak için çaba harcamak da bir yurttaşlık görevidir. Bu bilinçle bir ilkyardımcıda şu özellikler bulunmalıdır:

• İlkyardım bilgisine ve becerisine sahip olmalı.
• Empati geliştirmeli (kendisini yaralının yerine koyma).
• Yarayı iyi değerlendirmeli.
• Hızlı, sakin ve soğukkanlı olmalı.
• İlk yardımcı kendi güvenliğini riske atmamalı.
• Emniyet kurallarına uygun davranmalı.
• Çevre olanaklarından iyi yararlanmalı.
• Eldeki malzemeyi en iyi şekilde kullanmalı.
• Emin olmadığı uygulamalardan kaçınmalı.
• Yaralıya moral verebilmeli.
• Ambulans geldiğinde sağlık görevlilerine gerekli bilgileri aktarabilmeli.

İlk yardım bilgi ve becerisini kazanan sürücüler, kazayı gördüğü anda müdahale etmek zorundadırlar. Yoksa hem insanlık görevlerini yapmamış olacaklar hem de puan ve para cezasını birlikte ödeyeceklerdir.

ÖNEMLİ HATIRLATMALAR

• Felaketlere, doğal olaylar; kazalara, insanlar neden olur.
• Felaketler, kazalara göre daha büyük kayıplara neden olur.
• Kazalar önlenebilir, fakat felaketler önlenemez zararları azaltılabilir.
• Kaza ve felâketler, ani olarak meydana gelir.
• Ölümlere en çok trafik kazalarına neden olur.
• Trafik kazalarına insan faktörü olarak en çok sürücüler neden olur. -Sürücülerin kaza yapma nedenleri kuraldışı araç kullanma, dikkatsizlik, yorgunluk, aşırı hız vb. dır.
• Trafik kazalarından en çok etkilenen yayalar, yaşlılar ve çocuklardır.
• Trafik kazalarına en önemli nedeni dikkatsizlik ve eğitimsizliktir.
• İlkyardım sadece olay yerinde alınan geçici önlemdir.
• İlkyardımın en önemli amacı, kazazedenin hayatta kalmasını sağlamaktır.
• İlkyardımcı, kazazedeyi tedavi etmeye yönelik bir uygulama yapamaz.
• İlkyardımın en önemli aşaması, kazazedeyi güvenli bir yere uzaklaştırmaktır.